Antalya Büyükşehir Belediyesi, Yeditepe Üniversitesi ve Akdeniz Üniversitesi’nin bilimsel desteğiyle yürüttüğü projeyle evlerden çıkan organik atıkları tarımsal değeri yüksek toprak düzenleyicilere dönüştürdü. İki yıl süren Ar-Ge çalışmalarının ardından geliştirilen katı ve sıvı fermente gübreler ile pH dengeleyiciler, 2025 yazında Alanya, Aksu, Kumluca ve Demre’deki pilot arazilere dağıtılarak ilk uygulamalardan yüksek verim elde etti.
Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi’ne bağlı Atık Yönetimi ekibi, evsel atığın organik fraksiyonunu belediyenin entegre tesislerinde ayrıştırıp, Yeditepe Üniversitesi Tarım Ticareti ve İşletmeciliği Bölümü Akademisyenlerinden Prof. Dr. Metin Turan’ın formüle ettiği bakteri konsorsiyumuyla kontrollü fermantasyona tabi tuttu. Sürecin sonunda elde edilen üç farklı ürün katı fermente gübre, sıvı fermente gübre ve pH düzenleyici– laboratuvar analizlerinden başarıyla geçerek tarlaya indi.
Prof. Dr. Turan, “Fermente ürünlerimiz, dekara 20 litre gibi düşük dozlarda bile toprak sağlığını iyileştiriyor ve kimyasal gübre ihtiyacını azaltıyor. Böylece hem çiftçinin maliyeti düşüyor hem de atığı döngüsel ekonominin bir parçası hâline getiriyoruz” dedi. İlk saha denemesi Demre’deki limon bahçelerinde yapıldı; verimde gözle görülür artış kaydedilince uygulama hızla bölge geneline yaygınlaştırıldı.
Belediye, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı üreticilere ürünleri ücretsiz dağıtarak sürdürülebilir tarımı teşvik etmeyi amaçlıyor. Yetkililer, proje 2026’ya kadar kentin tüm ilçelerine yayıldığında Antalya’dan yılda on binlerce ton atığın değerlendirilmiş olacağını vurguluyor.
Yeditepe Üniversitesi’nin bilimsel omurgasıyla güçlenen bu model, evsel atığı ekonomik girdiye çevirerek Türkiye’de belediye ölçeğinde bir ilk olma niteliği taşıyor. Proje başarıyla tamamlandığında, hem Antalya’nın toprakları organik madde kazanacak hem de diğer yerel yönetimlere ilham olacak bir sürdürülebilirlik örneği ortaya çıkmış olacak.
