Sürdürülebilir Beslenmeyle Yaşam Boyu Fit Kalın
Yeditepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nü 2017’de yüksek onur derecesiyle tamamlayan, aynı üniversitede Gastronomi ve Mutfak Sanatları yan dalı ile Fitoterapi yüksek lisansını bitiren Uzm. Dyt. Ayça Alara Aycan Yolcu, sürdürülebilir beslenmenin temellerini anlattığı makalesiyle Fit Mutfak dergisinin Haziran 2025 sayısında okurlarla buluştu. Yolcu, içinde kısıtlamaların olmadığı, dönemsel değil ömürlük bir beslenme düzenine geçerek sağlıklı, fit ve mutlu bir yaşam sürdürmenin mümkün olduğunu vurguluyor.
Diyet dendiğinde çoğu kişinin aklına “yasaklar, kısıtlama, aç kalma” gelse de Yolcu, bu yaklaşımın uzun vadede sürdürülemez olduğuna dikkat çekiyor. İnsan sosyal bir varlıktır; aile, arkadaş, tatil ve iş temponun oluşturduğu döngü içinde katı yasakların kalıcı olamayacağını belirtiyor. Diyet kültürünün yarattığı kısıtlamaların, kontrol kaybı ve suçluluk döngüsüne yol açtığını, sürdürülebilir beslenmenin ise ihtiyaçları gözeten, esnek ve keyifli bir yaşam biçimi sunduğunu vurguluyor.
Sürdürülebilir Beslenme İlkeleri
İhtiyaçlarımızı bilelim, normalleştirelim – Açlık doğal, yemek yakıttır. Günlük enerji gereksinimini gerçekçi biçimde karşılamak ilk adımdır.
Düzen ve rutinleri ihtiyaca göre kurmak – Her günün temposu farklıdır; öğün sayısı ve saati biyolojik açlığa göre esneklenmelidir.
Sağlık bir bütündür, esneklik sağlayalım – Sosyal ortamlara uyumlu, suçluluk hissettirmeyen beslenme davranışları desteklenmelidir.
Besinleri etiketlemeyelim – “Yasak” veya “ödül” söylemi, besinlerle sağlıksız ilişki kurulmasına yol açar.
%70 temiz içerik / %30 keyif kuralı – Haftalık planda dengeli içerik ile keyifli esnekliği buluşturan oran sürdürülebilirliği destekler.
Tartı ile ilişkimizi gözden geçirelim – Kilo birçok faktörün etkisi altındadır; sayıya değil davranış göstergelerine odaklanmak gerekir.
Diyet, lezzetsiz yiyecekler demek değildir – Tatmin edici, lezzetli tariflerle beslenme süreci keyifli kılınabilir.
Yolcu, makalede “zehir ile şifayı ayıran doz” ilkesini hatırlatarak porsiyon kontrolünü ön plana çıkarıyor; diyeti sosyal, psikolojik ve fizyolojik boyutlarıyla bütüncül ele almanın altını çiziyor.